Tag: suffix

табиӣ

табиӣ: natural

Дар Тоҷикистон ғайр аз кӯлҳои табиӣ кӯлҳои сунъӣ низ мавҷуданд.
In Tajikistan, in addition to natural lakes there are also man-made lakes.
Нахҳои табииро аз зағир, пахта, ҷут, канаб, пашми ҳайвонот ва пилла тайёр мекунанд.
Natural fibers are prepared from flax, cotton, jute, hemp, animal hair and cocoons.

Bonus:
When a suffix is added to a word ending in ӣ, the ӣ is changed to и; the letter ӣ can’t occur in the middle of the word. See an example in the second sentence where the -ро is added to табиӣ – нахҳои табииро.

табият: nature

сарватҳои табиӣ: natural resources
офати табиӣ: natural disaster
гази табиӣ: natural gas

аврупоӣ

аврупоӣ: European

Дар қисми аврупоии Русия зичии аҳолӣ дар 1 километри мураббаъ 26 нафар мебошад.
In the European section of Russia the population density is 26 people per square kilometre.
Баҳрнаварди нахустини аврупоӣ, ки бо роҳи ғарбӣ ба Ҳиндустон сафар намуд, Христофор Колумб буд.
The first European mariner who traveled on the western route to India, was Christopher Columbus.

Bonus:
Аврупо: Europe

Adding the letter ӣ changes Europe (a noun) to European (an adjective).

Африқо: Africa
Африқоӣ: African
Амрико: America
Амрикоӣ: American
Австралия: Australia
Австралиягӣ: Australian
Осиё: Asia
Осиёӣ, Осиёгӣ: Asian

оҳанин

оҳанин: iron (adj.)

Ин дарвозаи оҳанин аст.
This is an iron gate.a
Дар Осиёи Миёна, дар асри якум, шамшерҳои дарози дудамаи оҳанин истифода мебурданд.
In Central Asia, in the first century, they used long double-edged iron swords.
Bonus:
оҳан: iron (noun)

You can add the suffix ин to some nouns to make them into adjectives –
санг: stone
сангин: stone (adj.), stony
ранг: colour
рангин: colourful
чирк: dirt
чиркин: dirty
чӯб: wood
чӯбин: wooden
мармар: marble
мармарин: marble (adj.), made of marble

қафаси оҳанин: iron cage
асои оҳанин: iron rod
мушти оҳани: iron fist

қутбӣ

қутбӣ: polar

Қариб ҳафтод фойзи оби ширин дар пиряхҳои қутбӣ ва пиряхҳои кӯҳӣ воқеъ гардидаанд.
Nearly seventy percent of the fresh water is located in the polar glaciers and mountain glaciers.
Дар минтақаи Қутби Шимолӣ шаби қутбӣ то шаш моҳ давом мекунад.
In the region of the North Pole the polar night lasts six months.

Bonus:
қутб: pole

Add the suffix ӣ to the noun қутб (pole) to form the adjective қутбӣ (polar).

Ситораи Қутбӣ: pole star (North star)
рӯбоҳи қутбӣ: polar fox, Arctic fox

зеризаминӣ

зеризаминӣ: underground

Обҳои зеризаминӣ барои нӯшокӣ ва обёрӣ истифода мебаранд.
They use underground water for drinking and irrigation.
Сарватҳои зеризаминии металлӣ асосан дар Тоҷикистони Шимолӣ ва Марказӣ мавҷуданд.
Underground metallic resources exist mainly in North and Central Tajikistan.

Bonus:
роҳи оҳани зеризаминӣ: underground railway; subway
чашмаҳои зеризаминӣ: underground springs
гузаргоҳи зеризаминӣ: underground walkway; underpass

Қутби Ҷанубӣ

Қутби Ҷанубӣ: South Pole

14 декабри соли 1911 шаҳрванди Норвегия Раул Амундсен ба Қутби Ҷанубӣ расид.
On the 14th of December 1911, Norwegian citizen Roald Amundsen arrived at the South Pole.
Антарктида дар гирди Қутби Ҷанубӣ ҷойгир аст.
Antarctica is situated around the South Pole.

Bonus:
қутб: pole
ҷануб: south
Қутби Шимолӣ: North Pole

Because the word ҷануб (south) modifies the noun қутб (pole), it takes the suffix ӣ. Ҷанубӣ can also be translated “southern”. Other examples –
нимкураи ҷанубӣ: southern hemisphere
Кореяи Ҷанубӣ: South Korea
дарвозаи ҷанубӣ: southern gate
Африқои Ҷанубӣ: South Africa
Судони Ҷанубӣ: South Sudan
сарҳади ҷанубӣ: southern border

кӯҳӣ

кӯҳӣ: mountainous, mountain (adj.)

Тоҷикистон кишвари кӯҳӣ буда, дар ҷанубу шарқи Осиёи Марказӣ воқеъ гардидааст.
Tajikistan is a mountainous country that is located in the south and east of Central Asia.
Бегоҳ ҳаво салқин мешавад ва дар водиҳо боди кӯҳӣ мевазад.
In the evening the weather is cool and in the valleys a mountain wind blows.

Bonus:
When you add the letter ӣ to a noun, it becomes an adjective.
кӯҳ: mountain
кӯҳӣ: mountainous, mountain (adj.)

паланги кӯҳӣ: mountain leopard
бузи кӯҳӣ: mountain goat
минтакаҳои кӯҳӣ: mountainous regions

хурдтар

хурдтар: smaller

Шаҳри Душанбе аз шаҳри Тошканд хурдтар аст.
The city of Dushanbe is smaller than the city of Tashkent.
Миррих аз ҷиҳати ҳаҷм аз Замин хурдтар мебошад.
With respect to size (volume), Mars is smaller than Earth.

Bonus:
Synonym: майдатар

хурд: small
хурдтар: smaller
хурдтарин: smallest

шамшерзанӣ

шамшерзанӣ: sword fighting, swordsmanship

Падарам дар ҷавониаш ба варзиши шамшерзанӣ машғул буд.
My father was involved in the sport of sword-fighting in his youth.
Аспсаворӣ, тирандозӣ ва шамшерзанӣ вазифаи ҳар як мард буд.
Horse riding, archery and swordsmanship was the job of every man.

Bonus:
This word is formed from –
шамшер: sword
зан: present tense stem of the verb задан, to hit
ӣ: suffix

шамшерзан: sword-fighter, swordsman

бачагона

бачагона: children’s, of (or for) children

Дар китобхонаи бачагона кор мекунам.
I work in the children’s library.
Ман аз мағоза либоси бачагона харидам.
I bought children’s clothes from the shop.

Bonus:
When the suffix она is added to a noun, it becomes an adjective. When the noun ends in a vowel the suffix is гона.
бача: child
бачагона: children’s
зан: woman
занона: women’s
мард: man
мардона: men’s
писар: boy
писарона: boy’s
духтар: girl
духтарона: girl’s

адабиёти бачагона: children’s literature, literature for children
сурудҳои бачагона: children’s songs, songs for children
мактаби мусиқии бачагона: children’s music school