Tag: geography

аз сатҳи баҳр

аз сатҳи баҳр: above sea level

Шаҳри Душанбе аз сатҳи баҳр дар баландии тахминан 800 метр ҷой гирифтааст.
The city of Dushanbe is located at an altitude of about 800 metres above sea level.
Қаторкӯҳҳо дар баландии 3800-4000 метр аз сатҳи баҳр доман паҳн кардаанд (баландии қуллаашон ба зиёда аз 6000 метр мерасад).
The mountain ranges spread at an altitude of 3800 – 4000 metres above sea level (the altitude of their peaks reaching more than 6000 metres).
Bonus:
аз: from
сатҳ: surface
фишори атмосфера дар сатҳи баҳр: atmospheric pressure at sea level

баҳр

баҳр: sea

Тоҷикистон дар ҷануби шарқии Осиёи Миёна, дур аз баҳру уқёнусҳо ҷойгир аст.
Tajikistan is located in southeast Central Asia, far from seas and oceans.
Қайроққум обанбори аз ҳама калон аст, онро «Баҳри тоҷик» низ меноманд.
Kayrakkum is the largest reservoir, which they also call the “Tajik sea”.
Bonus:
When writing a list of plural nouns in Tajik, only the last item has to have the plural ending, which is why, in the first sentence, the word sea doesn’t have the plural ending, but ocean does.
To use sea as an adjective, add ӣ.
савдои баҳрӣ: sea trade
роҳи баҳрӣ: sea route
баҳрнавард: mariner, seafarer
баландӣ аз сатҳи баҳр: height above sea level

обанбор

обанбор: reservoir

Обанбори Норак имкон дод, ки даҳҳо ҳазор гектар замини водии Ёвону Обикиик обёрӣ карда шаванд.
The Nurek dam enabled tens of thousands of acres of land in the valleys of Yavon and Obikiik to be irrigated.
Масоҳати обанбори он 160 км2, чуқуриаш 300 м аст.
The area of its reservoir is 160 km2, and its depth is 300 m.
Bonus:
160 км2: саду шаст километри мураббаъ
об: water
анбор: warehouse, storage place, shed

аврупоӣ

аврупоӣ: European

Дар қисми аврупоии Русия зичии аҳолӣ дар 1 километри мураббаъ 26 нафар мебошад.
In the European section of Russia the population density is 26 people per square kilometre.
Баҳрнаварди нахустини аврупоӣ, ки бо роҳи ғарбӣ ба Ҳиндустон сафар намуд, Христофор Колумб буд.
The first European mariner who traveled on the western route to India, was Christopher Columbus.

Bonus:
Аврупо: Europe

Adding the letter ӣ changes Europe (a noun) to European (an adjective).

Африқо: Africa
Африқоӣ: African
Амрико: America
Амрикоӣ: American
Австралия: Australia
Австралиягӣ: Australian
Осиё: Asia
Осиёӣ, Осиёгӣ: Asian

қутбӣ

қутбӣ: polar

Қариб ҳафтод фойзи оби ширин дар пиряхҳои қутбӣ ва пиряхҳои кӯҳӣ воқеъ гардидаанд.
Nearly seventy percent of the fresh water is located in the polar glaciers and mountain glaciers.
Дар минтақаи Қутби Шимолӣ шаби қутбӣ то шаш моҳ давом мекунад.
In the region of the North Pole the polar night lasts six months.

Bonus:
қутб: pole

Add the suffix ӣ to the noun қутб (pole) to form the adjective қутбӣ (polar).

Ситораи Қутбӣ: pole star (North star)
рӯбоҳи қутбӣ: polar fox, Arctic fox

Амрикои Шимолӣ

Амрикои Шимолӣ: North America

Амрикои Шимолӣ аз сарватҳои зеризаминӣ бой аст.
North America is rich in underground resources.
Шумораи аҳолии Амрикои Шимолӣ кариб 580 миллион нафар аст.
The population count of North America is nearly 580 million people.

Bonus:
Сарватҳои зеризаминӣ is often translated as “mineral resources”.

Other continents:
Африқо: Africa
Амрикои Ҷанубӣ: South America
Австралия: Australia
Антарктида: Antarctica
Аврупо: Europe
Осиё: Asia

Саҳрои Кабир

Саҳрои Кабир: Sahara Desert

Саҳрои Кабир яке аз биёбонҳои гармтарини ҷаҳон мебошад.
The Sahara Desert is one of the hottest deserts in the world.
Дар Африқои ҷанубӣ нисбат ба Саҳрои Кабир бориш бештар мешавад.
In southern Africa, compared to the Sahara desert, there is more precipitation.

Bonus:
Саҳрои Кабир can be translated as Great Desert. Кабир means great, as seen also in –
Кӯлҳои Кабири Амрикои Шимолӣ: Great Lakes of Northern America
Девори Кабири Чин: Great Wall of China
Британияи Кабир: Great Britain

Other deserts in Africa –
Саҳрои Калахари: Kalahari Desert
Саҳрои Намиб: Namib Desert

масоҳат

масоҳат: area

Аз ҷиҳати масоҳат Точикистон дар байни ҷумхуриҳои Осиёи Миёна ҷойи чорумро ишғол мекунад.
With respect to area, Tajikistan occupies fourth place among the countries of Central Asia.
Масоҳати Амрикои Ҷанубӣ якҷоя бо ҷазираҳо қариб 18 миллион км2 аст.
The area of South America together with the islands is almost 18 million km2.

Bonus:
Synonyms: мисоҳат, паймоиш

масоҳати секунҷа: area of a triangle
масоҳати пиряхҳои Тоҷикистон: area of the glaciers of Tajikistan
масоҳати ҷангалҳо дар Тоҷикистон: area of the forests in Tajikistan
масоҳати бино: area of the building

Қутби Ҷанубӣ

Қутби Ҷанубӣ: South Pole

14 декабри соли 1911 шаҳрванди Норвегия Раул Амундсен ба Қутби Ҷанубӣ расид.
On the 14th of December 1911, Norwegian citizen Roald Amundsen arrived at the South Pole.
Антарктида дар гирди Қутби Ҷанубӣ ҷойгир аст.
Antarctica is situated around the South Pole.

Bonus:
қутб: pole
ҷануб: south
Қутби Шимолӣ: North Pole

Because the word ҷануб (south) modifies the noun қутб (pole), it takes the suffix ӣ. Ҷанубӣ can also be translated “southern”. Other examples –
нимкураи ҷанубӣ: southern hemisphere
Кореяи Ҷанубӣ: South Korea
дарвозаи ҷанубӣ: southern gate
Африқои Ҷанубӣ: South Africa
Судони Ҷанубӣ: South Sudan
сарҳади ҷанубӣ: southern border

вулқон

вулқон: volcano

Дар соҳилҳои шарқии Авруосиё бисёр вулқонҳои амалкунанда мавҷуданд.
On the eastern shores of Eurasia there are many active volcanoes.
Оташфишонии вулқон аз якчанд рӯз то як моҳ давом карда, баъд ором мешавад.
The eruption of a volcano lasts from several days to one month, and then it becomes quiet (dormant).

Bonus:
Alternate spelling: вулкан

вулқонӣ: volcanic
зилзилаҳои вулқонӣ: volcanic earthquake
вулқоншинос: volcanologist
вулқоншиносӣ: volcanology
вулқони амалкунанда: active volcano
вулқони хомӯш: dormant volcano