Tag: noun

лаб

лаб: lip

Ҳеҷ гоҳ кордро ба даҳон наандозед, чунки забон ва лабатонро мебурад.
Never put the knife in your mouth, because it will cut your tongue and lip.
Ин мардум бо лабони худ маро эҳтиром мекунанд лекин дилашон аз ман дур аст.
These people honour me with their lips, but their heart is far from me.

Bonus:
лаби боло: top lip
лаби поин: bottom lip

The word лаб can also mean edge as in
лаби дарё: river’s edge; river bank
лаби баҳр: edge of the sea; seashore

дар зери лаб хандидан: to laugh to oneself;
лаб кушодан: to start to speak

дандон

дандон: tooth

Ҳар рӯз пеш аз хоб дандонҳоро тоза кардан лозим аст.
Every day before bed it is necessary to clean your teeth.
Шунидаед, ки гуфта шудааст: “Чашме дар ивази чашме, дандоне дар ивази дандоне”. Лекин Ман ба шумо мегӯям: ба каси бад муқобилат накунед.
You have heard it said: “An eye for an eye, and a tooth for a tooth”. But I tell you: do not resist an evil person.

Bonus:
дандони ширӣ: milk tooth, baby tooth
дандони доимӣ: permanent tooth
дандонҳои пеш: front teeth
дандонҳои ашк: canines
дандонҳои кӯрсӣ: molars
дандони тилло: gold tooth
дандони сунъӣ: artificial tooth

дандондард, дарди дандон: toothache
духтури дандон: dentist
бедандон: toothless

хӯрок

хӯрок: food

Хӯроки ту пухтагӣ бомазза буд.
The food that you cooked was delicious.
Касе ки ду курта дорад, ба касе ки надорад, диҳад; ва касе ки хӯрок дорад, низ чунин амал кунад.
A person who has two shirts should give to the person who doesn’t have one; and the person who has food should do the same.

Bonus:
Synonym: таом

хӯроки саҳарӣ: morning meal
хӯроки шом: evening meal

хӯрокворӣ: foodstuffs, groceries
хӯрок додан: to give food
хӯрок хӯрдан: to eat a meal, to eat food
хӯрокпазӣ: cooking food
хӯрокхӯрӣ: eating food
хӯрокдиҳӣ: giving food

растанӣ

растанӣ: plant

Бисёр ҳашаротҳо дар паҳн шудани тухми растаниҳо кумак мерасонанд.
Many insects help to spread the seeds of plants.
Дар рӯйи замин тақрибан 250 ҳазор намуди растаниҳои гулдор мавҷуд аст.
On the face of the earth there are about 250 thousand types of flowering plants.

Bonus:
растанишинос: botanist
растанишиносӣ: botany
растанипарвар: horticulturalist, plant-grower
растанипарварӣ: horticulture, plant-growing

мурғобӣ

мурғобӣ: duck

Ҳамаи мурғобиҳо шиновари хуб мебошанд.
All ducks are good swimmers.
Тухми мурғобӣ хуштамъ нест, бинобар ин, онҳоро барои гӯшташон парвариш мекунанд.
Duck eggs are not tasty, so they are raised for their meat.

Bonus:
Here is an easy to read children’s story about a chicken, a duck and a mouse.
Мурғ, мурғобӣ ва муш

Some other birds:
гунҷишк: sparrow
мурғ: chicken
қу: swan
бум: owl
тӯтӣ: parrot
шутурмурғ: ostrich
кабк: partridge
лаклак: stork
булбул: nightingale
уқоб: eagle

нӯл

нӯл: beak

Бумҳо нӯли қатшуда ва чанголҳои тез доранд.
Owls have curved beaks and sharp claws.
Шакл ва андозаи нӯлҳои парандагон гуногун мешавад ва ба тарзи хӯрокхӯрии онҳо вобаста мебошад
The shape and size of birds’ beaks are varied and related to the way they eat their food.

Bonus:
нӯлборик: thin-beaked
нӯлдароз: long-beaked
нӯлдор: beaked, having a beak
нӯл задан: to peck

каждум

каждум: scorpion

Дар дунё панҷсад намуди каждум маълум буда, даҳ намуди он дар Тоҷикистон вомехӯрад.
There are five hundred kinds of scorpions in the world, and ten of those are found in Tajikistan.
Ва кист аз шумо, ки падар бошад, ва писараш аз ӯ моҳие хоҳиш кунад, ва ӯ ба ҷои моҳӣ море ба вай медиҳад? Ё, агар тухме хоҳиш кунад, каждуме ба вай медиҳад?
Who among you, who is a father, and his son asks for a fish will give him a snake instead of a fish? Or if he asks for an egg, will give him a scorpion?

Bonus:
Learn more animal and creature words at Memrise Decks: Tajik Animals

Here is a short Tajik cartoon on You Tube about a tortoise and a scorpion: Сангпушт ва каждум

осмон

осмон: sky

Чашмонаш ба монанди осмони соф каб-кабуд  буданд.
Her eyes were bright blue like the clear sky.
Борон монда, осмон оҳиста-оҳиста равшан шуд.
The rain stopped, and the sky slowly became bright.

Bonus:
осмонранг: sky-blue colour
осмонӣ: of the sky, celestial
ҷирми осмонӣ: celestial body (planet, for example)
осмони соф: clear sky
осмонбӯс: very high (mountains, for example)

осмон баланд, замин сахт: the sky is high, the ground is hard (said when you are in a difficult situation that has no easy solution)

киштукор

киштукор: farming, agriculture

Бахор омад ва киштукор сар шуд.
Spring came and the farming began.
Дар водиҳои Осиёи Миёна бо киштукор ва чорводорӣ машғул буданд.
In the valleys of Central Asia they were occupied with agriculture and raising animals.

Bonus:
Synonym: деҳқонӣ

Киштукор is a compound word made from the stem of the verb киштан (to sow), y (and) and кор (work).

киштукори баҳорӣ: spring farming

садбарг

садбарг: rose

Садбарг гули хушбӯй ва дорои рангҳои гуногун (сафед, гулобӣ, сурх, ва ғайрахо) мебошад.
A rose is a sweet-smelling flower that has various colours (white, pink, red and others).
Садбаргро дар Эрон, Ҳиндустон, Хитой ва бисёр мамлакатҳои ҷаҳон парвариш мекунанд.
They grow roses in Iran, India, China and many countries of the world.

Bonus:
Some other flowers:
офтобпараст: sunflower
наргис: daffodil
нилуфар: water lily

Learn more flower names at Decks – Tajik Flowers.