зимистона

зимистона: winter (adj.)

Вай ба бозори Корвон рафт, то ки барои кӯдаконаш либоси зимистона харад.
She went to the Korvon market to buy winter clothes for her child.
Дар нишебиҳои шимоли кӯҳҳои Татра шахри Закопанеи Лахистон чойгир аст, ки онро «пойтахти зимистона» номидаанд.
On the northern slopes of the Tatra mountains the Polish town of Zakopane is situated, which they call the “winter capital”.

Bonus:
зимистон: winter (noun)
зимистона: winter (adj.)
зимистонӣ: winter (adj.)

The suffix -а is added to make it an adjective. Often the suffix -ӣ is added to nouns to make them adjectives. See these examples for the seasons.

таътили зимистона: winter holidays
таътили тобистона: summer holidays
таътили тирамоҳӣ: autumn or fall holidays
таътили баҳорӣ: spring holidays

While зимистона and зимистонӣ are both correct, зимистона is used more often.

See also –
хоби зимистона: winter hibernation

ба хоби зимистона рафтан

ба хоби зимистона рафтан: to hibernate

Ҳангоми саршавии фасли тирамоҳ хазандаҳо дар ковокиҳо ё ғорҳо ҷамъ шуда ба хоби зимистона мераванд.
At the beginning of autumn reptiles gather together in holes or caves and hibernate.
Чандин ҷонварони хунгарм, мисоли хирс, хорпушт, санҷобҳои заминӣ баробари фарорасии зимистон ба хоби зимистона мераванд.
Several warmblooded creatures, for example, bears, porcupines and ground squirrels hibernate with the approach of winter.

Bonus:
To see sentences where hibernation is used as a noun you can read this post –
хоби зимистона: hibernation (noun)

The suffix -а is added to the word зимистон (winter) because the word winter is functioning as an adjective.

аз хоби зимистона хестан: to wake up from hibernation

Some animals, like tortoises and salamanders, also sleep in the summer to avoid the hot weather.
хоби тобистона: estivation, aestivation
ба хоби тобистона рафтан: to estivate, to aestivate

зимистон

зимистон: winter

Зимистон баъд аз фасли тирамоҳ ва пеш аз фасли баҳор меояд.
Winter comes after fall and before spring.
Бисёр намудҳои парандаҳои Тоҷикистон дар Африқои Ҷанубӣ ва Ҳиндустон зимистонро мегузаронанд.
Many kinds of birds of Tajikistan spend the winter in South Africa or India.

Bonus:
Often when talking about seasons the word фасл (season) is used in conjunction with the name of the season.
зимистон, фасли зимистон: winter
баҳор, фасли баҳор: spring
тобистон, фасли тобистон: summer
тирамоҳ, фасли тирамоҳ: autumn, fall

If you want to use winter as an adjective, you need to add the suffix а – зимистона.
либосҳои зимистона: winter clothes
хоби зимистона: winter sleep, hibernation

ноябр

ноябр: November

Пасфардо, якуми ноябр ва оғози моҳи охирини фасли тирамоҳ.
The day after tomorrow is the first of November and the beginning of the last month of autumn.
Дар ИМА рӯзи Шукргузорӣ дар чаҳорум панҷшанбеи моҳи ноябр ҷашн гирифта мешавад. 
In USA Thanksgiving Day is celebrated on the fourth Thursday of the month of November

Bonus:
Months in Tajik aren’t capitalized.
Here are the rest of them:
январ: January
феврал: February
март: March
апрел: April
май: May
июн: June
июл: July
август: August
сентябр: September
октябр: October
ноябр: November
декабр: December

моҳ

моҳ: moon

Моҳ дар як моҳ як маротиба аз байни Офтоб ва Замин мегузарад.
The moon passes between the sun and the earth one time in one month.
Кайҳоннавардони Америкоӣ Нейл Армстронг ва дуввум Баз Элдрин ба рӯи моҳ пой гузоштанд.
The American astronaut Neil Armstrong and second Buzz Aldrin stepped on the moon.

Bonus:
Моҳ also means month. See here – моҳ: month

моҳи нав: new moon
моҳи пурра: full moon
гирифти моҳ: lunar eclipse
моҳтоб: moonlight

мавсимӣ

мавсимӣ: seasonal

Понздаҳ ҳазор дона гулҳои мавсимӣ шинонида шуданд.
Fifteen thousand seasonal flowers were planted.
Булбул чун паррандаи мавсимӣ зимистонро дар мамлакатҳои гарм мегузаронад.
The nightingale as a seasonal bird spends the winter in warm countries.

Bonus:
мавсим: season (noun)
мавсимӣ: seasonal (adj.)

Adding the suffix -ӣ to a noun makes it an adjective.бодҳои мавсимӣ: seasonal winds
коргари мавсимӣ: seasonal worker
парандагони мавсимӣ: seasonal (migratory) birds

тирамоҳ

тирамоҳ: autumn, fall

Тирамоҳ баъд аз фасли тобистон ва пеш аз фасли зимистон меояд.
Autumn comes after (the season of) summer and before (the season of) winter.
Кӯҳистони водии Зарафшон дар фасли тирамоҳ бисёр зебо мешавад.
The mountains of the Zarafshon valley are very beautiful in the fall.

Bonus:
You can practice vocabulary about months and seasons at Memrise: Tajik Months and Seasons.
To make this word into an adjective add the suffix -ӣ.
себи тирамоҳӣ: autumn apple
меваҳои тирамоҳӣ: fall fruits

моҳ

моҳ: month

Моҳҳои июн, июл ва август моҳҳои тобистонанд.
The months of June, July and August are summer months.
Як сол иборат аз дувоздаҳ моҳ аст.
One year is composed of twelve months.

Bonus:
моҳона: monthly
Practice words about months and seasons here – Memrise: Tajik Months and Seasons.

Моҳ also means moon. See here – моҳ: moon

нимкура

нимкура: hemisphere

Фасли тобистон дар Нимкураи Шимолӣ аз 21 июн то 21 сентябр, дар Нимкураи Ҷанубӣ аз 21 декабр то 20 март давом мекунад.
Summer in the northern hemisphere lasts from 21st of June to 21st of September, and in the southern hemisphere from 21st of December to 20th of March.

Bonus:
ним (half) + кура (sphere) = нимкура
This word can also be used to refer to the left and right half of the brain – нимкураи чап and нимкураи рост.

тобистон

тобистон: summer

Тобистон баъд аз фасли баҳор ва пеш аз фасли тирамоҳ меояд.
Summer comes after spring and before autumn (fall).
Имсол тобистон хеле гарм мешавад.
This year summer will be very hot.

Bonus:
If you need to learn or practice words related to months and seasons you can check out this:
Memrise – Tajik Months and Seasons.
(You have to join Memrise, but it’s completely free.)
You can change this noun to an adjective by adding the letter а to get тобистона.
e.g. либоси тобистона – summer clothes