Tag: people

нависанда

нависанда: author

Кароматуло Мирзо яке аз нависандагони номдори тоҷик мебошад.
Karomatullo Mirzo is one of the famous Tajik authors.
Дар кӯдакиам вақте ки муддати дароз касал шудам, ба ман бисъёр китобҳои нависандаҳои рус ва хориҷиро хонда медоданд.
In my childhood when I was sick for a long time, they read to me lots of books with Russian and foreign authors.

Bonus:
There are two plural endings for nouns: ҳо and он. The ending он is only used for animate objects (people, animals etc.) with a few exceptions. The ending ҳо is the usual ending in casual speech. When a noun ends in a vowel the ending is гон instead of он, as in нависандагон.

The word набисанда is composed of the present tense verb stem, навис-, and the suffix анда. Here are a few more words formed in the same way.
хонанда: reader
нӯшанда: drinker
ронанда: driver
харанда: buyer
диҳанда: giver
парастанда: worshipper
чинанда: picker, one who picks

ятим

ятим: orphan

Аз ҳама гандатар се чиз аст: якум дуздӣ, дуюм ятимонро озор додан, сеюм бахилӣ. (Сотим Улуғзода)
Three things are worse than all: first theft, second to mistreat the orphans, third greed.
Ӯ дар тифлӣ аз падар ятим мондааст.
He was left an orphan in his childhood by his father (by his father’s death).

Bonus:
Synonym: сағир

ятимхона: orphanage

оҳангар

оҳангар: blacksmith, iron forger

Ҳадиса соли 1940 дар деҳа дар оилаи оҳангар ба дунё омадааст.
Hadisa was born into the family of a blacksmith in the village in the year 1940.
Оҳангар аз оҳан табар, дос, наъла, корд ва ғайра месозад.
A blacksmith makes axes, sickles, horseshoes, knives and other things from iron.
Bonus:
Adding the suffix гар to a noun forms a new noun that is a type of person. You can find more examples on this pdf: Expand Your Vocabulary – Suffixes.

оҳан: iron
оҳангархона: smithy (place where a blacksmith works)
оҳангарӣ: blacksmithing, iron working

кӯдак

кӯдак: child

Ҳангоме ки онҳо дар Баит-Лаҳм буданд, вақти таваллуди кӯдак фаро расид.
While they were in Bethlehem the time for the birth of the child arrived.
Дар Тоҷикистон бори нахуст Энсиклопедия (Донишнома) барои кӯдакон бо забони тоҷикӣ нашр шуд.
In Tajikistan for the first time an encyclopedia for children in Tajik has been published.

Bonus:
Synonym: тифл

кӯдаки навзод: newborn child
кӯдаквор: childlike
кӯдакдор: (adj.) having a child or children, as in зани кӯдакдор, a woman with a child

To pluralize something living you can use the suffix он instead of ҳо. Colloquially both endings are used, but in writing the suffix он is usually used.

шоир

шоир: poet

Шоир Лоиқ Шералӣ аз соли 1966 то 1999 шеър навиштааст.
The poet Loiq Sherali wrote poems from 1966 to 1999.
Мирзо Турсунзода шоири ватанпарвар буд.
Mirzo Tursunzoda was a patriotic poet.

Bonus:
шоира: poetess (female poet)
шоирӣ: poetry
шоирона: poetic
Wikipedia has a list of Tajik poets and from there you can click the links to read about each one.

тамокукаш

тамокукаш: smoker

Бештар аз ҳама Чин, 320 миллион нафар тамокукаш доштааст.
More than all, China has 320 million smokers.
Маълум аст, ки одамони тамокукаш нисбатан ба дигарон 6-10 маротиба зиёдтар ба бемории саратони шуш дучор мешаванд.
It is clear that smokers are 6-10 times more likely than others to get lung cancer.
Bonus:
тамоку кашидан: to smoke
тамокуро партофтан: to give up smoking

волидайн

волидайн: parents

Таълиму тарбияи фарзанд вазифаи асосии волидайн аст.
Teaching and raising a child is the main job of parents.
Аксарияти волидайн ба рафтору кирдори фарзанди худ аҳамияти ҷиддӣ намедиҳанд.
Most parents don’t pay serious attention to the behaviour of their own child.
Bonus:
Notice the same three root consonants (в, л, д) as in таваллуд (birth).
It is more common when speaking to say модару падар (mother and father) than it is to say волидайн.

ғулом

ғулом: slave, servant

Ғуломон дар конҳо кор мекарданд.
The slaves worked in the mines.
Ҳар кӣ гуноҳ мекунад, ғуломи гуноҳ аст.
Everyone who sins is a slave to sin.
Bonus:
Synonyms: банда, абд
Related words –
ғуломӣ: slavery
ғуломдор: slave owner
ғуломфурӯш: slave trader