Tag: compound word

касногузар

касногузар: impassable, impenetrable

Қалъа аз чаҳор тараф бо кӯҳҳои касногузар иҳота буд.
The castle was surrounded on four sides with impassable mountains.
Ниҳоят, онҳо ба як биёбони касногузари пурбим рафта мерасанд.
Finally, they arrived at an impassable, frightening dessert.
Bonus:
ҷангали касногузар: impenetrable forest

кӯтоҳмуддат

кӯтоҳмуддат: short, short-term

Ҳавои имрӯзи Тоҷикистон нимаабрист ва борони кӯтоҳмуддат меборад.
The weather today in Tajikistan is partly cloud with short periods of rain.
Тобистон дар охири моҳи май ва аввали июн ҳаво бисёр гарм мешавад, ва баъзан шамолҳои кӯтоҳмуддати «хокбоди афғон» мевазанд.
In summer, at the end of May and beginning of June, the weather is very warm, and sometimes the short “Afghan dust storm” winds blow.

Bonus:
Synonym: кӯтоҳмӯҳлат
Opposite: дарозмуддат, дарозмӯҳлат

курсҳои кӯтоҳмуддат: short courses
қарзи кӯтоҳмуддат: short-term loan

бемислу монанд

бемислу монанд: unique, unequaled, unmatched

Маҷмааи “Кохи Наврӯз” дар ҷаҳон бемислу монанд буда, бо усули меъмории миллӣ бунёд шудааст.
The Kokhi Navruz Complex is unique in the world and was constructed with national architectural methods.
Қариб 400 ҳазор ҷанговари беҳтарин бо ҷасорати бемислу монанд меҷангиданд.
Nearly 400,000 excellent warriors fought with unmatched bravery.

Bonus:
Synonyms: беҳамто, бемисл, бемонанд, нестандарҷаҳон

мисл: alike, similar
монанд: alike, similar

In Tajik, two words with similar meaning can be connected with the word “and” (у) to give emphasis.

The first sentence comes from an article about the Kokhi Navruz complex in Dushanbe. You can read the article here: Кохи Наврӯз.

оббозӣ кардан

оббозӣ кардан: to bathe

Ҳар ду-се рӯз оббозӣ кардан лозим аст.
It is necessary to bathe every two to three days.
Вай ҳар саҳар бо оби хунук ва ҳар бегоҳ пеш аз хоб бо оби ширгарм оббозӣ мекунад.
He bathes every morning with cold water and every evening before bed with lukewarm water.

Bonus:
Alternative meanings –
оббозӣ кардан: to play in water
оббозӣ кардан: to swim

From Tajik-Tajik dictionary:
оббозӣ кардан: ба об даромадан ва шустушӯ кардан; шино кардан
(to get in the water and wash; to swim)

нимтире

нимтире: hyphen

Аломати нимтире дар байни зарфҳои такрор гузошта мешавад: оҳиста-оҳиста, тез-тез.
A hyphen is placed between repeating adverbs: slowly-slowly, quickly-quickly.
Сифатҳое, ки аз шумораву исм бо пасвандҳои -а, -ӣ (-гӣ) сохта шудаанд: санги 50-грамӣ, вазни 32-килоӣ ва ғ. бо нимтире навишта мешаванд.
Adjectives that are composed of a number and a noun with the suffix -а, -ӣ, (гӣ)- are written with a hyphen: 50-gram stone, 32-kilogram weight etc.

Bonus:
Adjectives are repeated in Tajik for emphasis. A better way to translate to English is to use “very”.
оҳиста-оҳиста: very slowly
тез-тез: very quickly

The Russian word for hyphen, дефис, is still used frequently in Tajikistan.

More punctuation words –
нуқта: period, full stop
вергул: comma
дунуқта: colon
нуқтавергул: semi-colon
аломати савол: question mark
аломати хитоб: exclamation point, exclamation mark
тире: dash
қавсҳо: parentheses, round brackets
нохунак: quotation mark, inverted comma

 

диққатҷалбкунанда

диққатҷалбкунанда: captivating, fascinating

Aфсонахонӣ барои кӯдакон хеле шавқовар ва диққатҷалбкунанда аст. 
Storytelling for children is very interesting and fascinating.
Ибораҳои рекламавӣ бояд диққатҷалбкунанда бошанд ва таъиноти асосии молро дар бар гиранд.
Advertising phrases should be captivating and contain the main purpose of the product.

Bonus:
Synonyms: шавқовар, ҷозибадор, дилкаш

диққат: attention
ҷалб кардан: to attract; to pull towards; to draw in

Challenge: How many times can you use this word in your conversations today? One? Five? More?

ҳамешасабз

ҳамешасабз: evergreen

Санавбар дарахти сузанбарги хамешасабз мебошад.
Spruce is a “needle-leaf” evergreen tree.
Лимӯ  дарахти ҳамешасабз буда, то панҷ метр қад мекашад.
The lemon tree is an evergreen tree that grows to five metres.

Bonus:
ҳамеша: always
сабз: green

киштукор

киштукор: farming, agriculture

Бахор омад ва киштукор сар шуд.
Spring came and the farming began.
Дар водиҳои Осиёи Миёна бо киштукор ва чорводорӣ машғул буданд.
In the valleys of Central Asia they were occupied with agriculture and raising animals.

Bonus:
Synonym: деҳқонӣ

Киштукор is a compound word made from the stem of the verb киштан (to sow), y (and) and кор (work).

киштукори баҳорӣ: spring farming

садбарг

садбарг: rose

Садбарг гули хушбӯй ва дорои рангҳои гуногун (сафед, гулобӣ, сурх, ва ғайрахо) мебошад.
A rose is a sweet-smelling flower that has various colours (white, pink, red and others).
Садбаргро дар Эрон, Ҳиндустон, Хитой ва бисёр мамлакатҳои ҷаҳон парвариш мекунанд.
They grow roses in Iran, India, China and many countries of the world.

Bonus:
Some other flowers:
офтобпараст: sunflower
наргис: daffodil
нилуфар: water lily

Learn more flower names at Decks – Tajik Flowers.

мӯзадӯз

мӯзадӯз: bootmaker

Мӯзадӯз мӯза медӯзад.
A bootmaker makes (sews) boots.
Ӯ дар ғарби Эрон дар хонаводаи мӯзадӯз ба дунё омадааст.
He was born into the household of a bootmaker in the west of Iran.

Bonus:
мӯза: boot
дӯхтан: to sew (stem is дӯз)
мӯзадӯзӣ: bootmaking

Some other compound words using дӯз, the present stem of дӯхтан –
абрешимдӯз: silk sewer, one who sews silk
гулдӯз: one who embroiders patterns on fabric
зардӯз: one who sews designs on fabric with gold thread
кафандӯз: one who sews burial clothes
кафшдӯз, пойафзолдӯз: shoe maker
хаймадӯз: tentmaker

Article and video about a bootmaker in Tajikistan: Мӯзадӯзи мақомот